การไทเทรตกรด-เบส
เป็นวิธีการหาปริมาณของสารละลายมาตรฐาน (Standard Solution)
สารที่ทราบค่าความเข้มข้นที่แน่นอน โดยให้ทำปฏิกิริยาพอดีกับสารละลายที่ไม่ทราบความเข้มข้นแต่ทราบปริมาตร
(Unknown sample) และใช้การเปลี่ยนสีของอินดิเคเตอร์เป็นเกณฑ์ในการบอกจุดยุติ (End Point) เมื่อกรดและเบส
ทำปฏิกิริยากันพอดีกันตามจุดสมมูล (Equivalent Point) ก็จะทราบปริมาตรของสารละลายมาตรฐานแล้วนำค่าที่ได้
ไปคำนวณหาความเข้มข้นของสารละลายอื่นได้
จุดยุติ (End Point) คือจุดที่กรดกับเบสทำปฏิกิริยาพอดีกันโดยสังเกตจากการเปลี่ยนสีของ
อินดิเคเตอร์
จุดสมมูล (Equivalent Point) หรือจุดสะเทิน คือจุดที่กรดกับเบสทำปฏิกิริยาพอดีกันตามสมการ
ที่ดุลแล้วโดยกรด-เบสหมด เหลือเกลือกับน้ำ
pH ของปฏิกิริยาสะเทิน ปฏิกิริยาสะเทินจุด pH ไม่จำเป็นต้องเท่ากับ 7 แต่จะขึ้นอยู่กับชนิดของ
กรดเบสดังนี้
ในการไทเทรตกรดเบส ใช้กรด-เบสอินดิเคเตอร์บอกจุดยุติระหว่างกรด-เบส โดยอินดิเคเตอร์
ที่เหมาะสมจะเปลี่ยนสีที่จุดสมมูล ดังนั้นควรเลือกอินดิเคเตอร์ที่เปลี่ยนสีตรงช่วงจุดสมมูลหรือใกล้เคียงมากที่สุด
เครื่องมือและอุปกรณ์ในการไทเทรต
ขวดวัดปริมาตร ปิเปตต์ ขวดรูปชมพู่ บิวเรต
รูปที่ 9- 10 : เครื่องมือและอุปกรณ์ในการไทเทรต
รูปที่ 11 : แสดงการอ่านค่าปริมาตรของเหลว
ที่มา : สุนทร พรจำเริญ เอกสารประกอบการสอนเรื่องกรด-เบส โรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์
ที่มา : สุนทร พรจำเริญ เอกสารประกอบการสอนเรื่องกรด-เบส โรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์
การไทเทรตกรดแก่กับเบสแก่
จุดสมมูลของสารละลายจะมี pH= 7 เช่นการไทเทรต HCl เข้มข้น 0.10 mol dm-3
ปริมาตร 25 cm3 กับ NaOH เข้มข้น 0.10 mol dm-3 ซึ่งจะได้กราฟของการไทเทรตดังนี้
กราฟของการไทเทรตระหว่างกรดแก่และเบสแก่
รูปที่ 12 : กราฟของการไทเทรตระหว่างกรดแก่และเบสแก่
การไทเทรตกรดอ่อนกับเบสแก่
เช่น การไทเทรต NaOH เข้มข้น 0.10 mol dm-3 กับ CH3COOH เข้มข้น 0.10 mol dm-3
ปริมาตร 50 cm3 ที่จุดสมมูล pH ของสารละลายจะมากกว่า 7 ซึ่งจะได้กราฟของการไทเทรตดังนี้
กราฟของการไทเทรตระหว่างกรดอ่อนและเบสแก่
รูปที่ 13 : กราฟของการไทเทรตระหว่างกรดอ่อนและเบสแก่
การไทเทรตกรดแก่กับเบสอ่อน
เช่น การไทเทรต NH3 เข้มข้น 0.10 mol dm3 ปริมาตร 50 cm3 กับ HCl เข้มข้น 0.10 mol dm-3
ที่จุดสมมูล pH ของสารละลายจะน้อยกว่า 7 ซึ่งจะได้กราฟของการไทเทรต ดังนี้
รูปที่ 14 : การไทเทรตกรดแก่กับเบสอ่อน
ไม่นิยมการไทเทรตกรดอ่อนกับเบสอ่อน เพราะช่วง pH เปลี่ยนแปลงสั้นมากทำให้การคำนวณ
ผิดพลาดการคำนวณการไทเทรตกรด-เบส คำนวณโดยใช้สูตร
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น